Çekim ölçekleri.

Genel çekim teknikleri konusunda internette tatmin edici kaynak bulmak zor değil. Yardımcı olması açısından çekim ölçekleri için alltaki linki inceleyebilirsiniz.

http://www.fotografsanat.com/cekim-teknikleri/38-cekim-olcekleri/59-cekim-olcekleri.html

Alıntı yapmaya gerek duymadım, yeterli açıklamayı yapmışlar.

Çerçeve oranı.(Aspect ratio)

Geçmişten günümüze çerçeve oranını etkileyen yegane şey kullanılan film şeritinin oranı olmuştur. Zamanla sinema salonlarında yerleşen standartlar doğrultusunda Dünya çapında yaygın kabul edilecek standartlar oluşmuştur. Tv sektöründe yaygın olan 4:3, klasik fotograf boyutu olan 3:2 kullanılmakta olup, kamera ve film üretimi yapan firmalar tarafından üretilen ve daha sonralarında standart olan; cinerama - 3.0:1, 2.77:1, 2.75:1, 2.59:1, cinemascope - 2.66:1, 2.55:1, 2.35:1 , vistavision - 1.96:1, 1.85:1, 1.66:1, itodd-ao - 2.35:1, 2.20:1, panavision - 2.35:1, 1.85:1 oranlar da günümüzde kullanılmaktadır.

Önceleri kullanılan kamera, lens ve özellikle ham film nedeniyle ortaya çıkan film oranı, artık dijital kameranın kullanım kolaylığı sayesinde kişisel tercih ve zevkler doğrultusunda dahası estetik kaygılar gözetilerek tercih edilebilmektedir.

Çekim öncesi. Resimli taslak. (Storyboard)

Storyboard için senaryonun belli kurallar dahilinde resmedilmesidir diyebiliriz. Senaryo planlara bölündükten sonra bir çizer tarafından -yönetmenin öyle bir yeteneği varsa ne ala- aynı bir çizgi roman gibi film için belirlenen ölçek oranında çizilerek resmedilir. Senaryoya bağlı olarak çizilen storyboard tahmini kadrajları gösterdiği gibi aynı zamanda hem kameranın plan içerisinde yapacağı hareketi hemde oyuncunun hareketlerini göstermektedir. Sinemanın her alanında uygulanan bu yöntem, set ortamında birçok işle uğraşan yönetmen için hayat kurtaran bir harita görevi üstlenmektedir. Steven Spielberg, Alfred Hitchcock, Akira Kurosawa gibi dünya sinemasının büyük isimleri çektikleri filmlerde storyboarddan sıkça yararlanmaktadır. Gelelim storyboardun bizim için önemine; stop motion tasarlarken ve çekerken onlarca sorunla boğuşmak zorunda kalacaksınız, ölçek ve orandan kaynaklanan maket ve kukla boyutunda problemler yaşanabileceği gibi, tasarlamış olduğunuz sette kamera ve ışığı istediğiniz açıda yerleştirme sorunu da yaşayabilirsiniz. Storyboardun önceden hazırlanması sizin için çekim sırasında doğabilecek süprizlere karşı bir ön hazırlık olacak, çekim sırasını hazırlarken görsel olarak yol gösterecek ve belki sahne tasarımınızda doğabilecek aksaklıkları önceden giderebilmeniz için bir kılavuz olacak. Post production aşamasında farkedeceğiniz bir çekim hatası filminiz için ölümcül bir darbe olabilir. Storyboard işlerinizi kolaylaştıracağı gibi hayatınızı da kurtarabilir.Yukarıda gördüğünüz klasik denebilecek bir storyboard örneği, çizer storyuboardu elle çizebileceği gib bilgisayar ortamında da çizebilir. Piyasada her ihtiyacı karşılayacak düzeyde profesyonel storyboard yazılımları mevcut hatta iphone versiyonu olan storyboard programları bile var, ihtiyacı olan googlelayarak bulabilir.

Çekim öncesi. Senaryo ve diyaloglar.

Stop motion yapmanın bin tane yolu olabilir, herkes kendi yolunu kendi öğretisi çerçevesinde çözecektir. Bugün, şuan, hatta hemen biraz hamur (istersen lego istersen başka bir cisimde kullanabilirsin) ve web kameranızı kullanarak çekime başlayabilirsiniz. Eminim ki sizin uykunuz gelmeden filminiz post production kısmına hazır olacaktır. Artık sabah erken kalkar geri kalan işleri tamamlar, arkadaşlarınıza Facebook üzerinden yaptığınız şaheseri göndererek onlara süpriz yaparsınız. Belki bir Fan Page bile hazırlar ve arkadaşlarınız davet edersiniz. Ondan sonra likelar shareler yürür gider. Senin burada olmana şaşırmak lazım! Yada benim, heralde biryerde küçük bir hata yaptım!!!

Yukarıda yazdıklarıma kimse kızıp darılmasın, gözüde korkmasın ama plan program ve ön çalışma olmadan bu işin üstesinden gelmeye çalışmak cahil cesaretinden başka bir şey değildir. Hatta sinemanın herhangi bir alanında ön çalışmanın önemi çok önemliyken, stop motion yapmaya kalkmak, aman diyorum.

Giderek yumuşayarak geldik esas konuya; çekim öncesi. Şimdi, klasik anlamda ön çalışma ve yaratım süreci öncelikli olarak sinopsis, tretman ve senaryodan geçiyor. (Bunları biliyor olmanız sizin yararınıza, ben ayrıntılarına değinmeden geçeceğim, google da aratırsanız fazlaca kaynak mevcut) Yaratıcı çalışmaların yapılıp senaryo yazılması en önemli adım, o yüzden bunu birinci adım olarak değerlendirebiliriz.
Normalde yönetmen, senaryoda bulunan diyalogları çekim anındaki hissiyatına göre değiştirebilir veya oyunculara güvenip onları serbest bırakarak sonuca ulaşmaya çalışır, bu yüzden çoğu zaman senaryoda bulunan diyoloğlar tamı tamına aynı şekilde çekilmezler. Bu yönetmen ve oyuncu arasındaki etkileşimle alakalı bir durumdur.

Stop motion çekimlerinde diyaloğları oyuncuya bırakan bir yönetmen düşünemeyiz, çekim için planlanan diyaloglar, monologlar, cümleler, kelimeler ve özellikle tepkiler senaryoda bellidir. Çekim için tasarlanması gerekenlerin başında, yaratılan karakterlerin ağız ve beden hareketleri gelir. Bunun en güzel yolu ise diyalogları çekmekten gelir. Bir kamera ve profesyonel oyuncularla (benim tercihim yüksek oyunculuk -over acting- yapabilen tiyatrocular kullanmaktır) diyaloğlar ve tepki hareketleri çekilmelidir. Bu çekimler sonucunda elde edilecek görüntüler sayesinde modelin kaş, göz, dudak, kafa, el, kol v.b. gibi karakterize hareketlerini modele uygulama yolları aranmalıdır. Örneğin bir hamur kukla filminde oyuncunun hem "oynamıyorum" diyeceği hemde omuzlarını yukarı kaldırarak söylediğini desteklediği bir sahne olsun. Burada "oynamıyorum" kelimesinin bütün heceleri için bir ağız hareketi olmasının dışında, ağız hareketlerinin bir de geçiş hareketi olması gerekmekte aynı zamanda karakter senkronlu bir şekilde omuzlarını kaldırmalıdır. Sırf bu bile uzun bir uğraş gerektirmektedir. (Korkulmasına gerek yok, ara geçişlerin ve tüm hecelerin oluşturulmadan yapılabilmesi çok zor değil, yuvarlak ve dar ünlüler in bilinmesi ve iyi bir vücut dili bilgisi stop motion için yeterli olduğunu düşünüyorum) Tüm bu ağız , yüz ve vücut hareketlerinin kuklaya uygulanabiliyor olması -daha sonrada değineceğim gibi- kukla yapımında dikkat etmemiz gerektiğini gösteriyor.

Konunun daha iyi anlaması açısından "Coraline" filminin kuklasına bakalım;Çene ve ağız için oluşturulmuş parçalar,
bu parçaların kullanımı kolaylaştırmak için yapılmış kılavuz;
Fazlaca profesyonel bir örnek olduğunu biliyorum ama fikir vercektir.

Tüm bu diyaloğ, ağız, vücut hareketini yanında bir başka önem arz eden uzuvsa gözler. Bir sonraki gönderide storyboard'un önemini ve kullanım alanının ne kadar önemli olduğuna değineceğim.